Dựa trên thực tế áp dụng vào đời sống, Luật Đất đai 2024 đã sửa đổi, bổ sung nhiều điều khoản sát với tình hình thực tiễn trên thị trường nhà đất.
1. Luật Đất đai 2024 bãi bỏ khung giá đất, phương pháp xác định giá đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất
Giá đất được quy định theo 5 phương pháp mới: So sánh, thu thập, thặng dư, hệ số điều chỉnh giá đất và Chính phủ quy định phương pháp định giá đất khác ngoài 4 phương pháp trên sau khi được sự đồng ý của Uỷ ban thường vụ Quốc hội. Đặc biệt, việc định giá đất phải đảm bảo nguyên tắc thị trường.
2. Sổ đỏ có tên gọi mới từ 1/8
Sổ đỏ cấp cho người dân sẽ có tên gọi mới là Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.
Các sổ đỏ với tên gọi cũ, được cấp trước ngày Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, có giá trị tương đương sổ đỏ mới và vẫn có giá trị pháp lý, không phải cấp đổi sang sổ mới. Người dân có nhu cầu đổi sổ sẽ được cơ quan nhà nước đáp ứng.
3. Đất không có giấy tờ sử dụng trước 1/7/2014 được cấp sổ đỏ
Hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất ổn định trước 1/7/2014 mà không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, không vi phạm pháp luật về đất đai, không thuộc trường hợp giao đất trái thẩm quyền nay được Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã xác nhận không có tranh chấp thì được cấp Sổ đỏ.
4. Không còn cấp đất cho hộ gia đình
Khi cơ quan nhà nước giao đất, cho thuê đất cho hộ gia đình để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì phải ghi cụ thể các cá nhân là thành viên vào quyết định.
5. Bổ sung nhiều điều khoản cho người dân bị thu hồi đất
Đa dạng hình thức bồi thường cho người dân bị thu hồi đất thông 1 qua 4 hình thức: Giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi; Bằng tiền trong trường hợp không có đất để bồi thường người dân có nhu cầu; Bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất thu hồi và Nhà ở.
Phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư trước khi thu hồi đất.
Quy định thêm các khoản hỗ trợ khác cho người bị thu hồi đất bao gồm: Hỗ trợ di dời vật nuôi; Hỗ trợ để tháo dỡ, phá dỡ, di dời đối với tài sản gắn liền với đất là phần công trình xây dựng theo giấy phép xây dựng có thời hạn theo pháp luật về xây dựng mà đến thời điểm thu hồi đất giấy phép đã hết thời hạn.
6. Bổ sung thêm các trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất
Luật Đất đai 2024 đã bổ sung thêm một số trường hợp được miễn, giảm tiền sử dụng đất như Đất để làm bãi đỗ xe, xưởng bảo dưỡng phục vụ hoạt động vận tải hành khách công cộng; Đất xây dựng công trình trên mặt đất phục vụ cho việc vận hành, khai thác sử dụng công trình ngầm; Đất xây dựng công trình công nghiệp đường sắt; Sử dụng đất không phải đất quốc phòng, an ninh cho mục đích quốc phòng, an ninh của doanh nghiệp quân đội, công an…
7. Mở rộng hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp
Nhằm tạo điều kiện thuận lợi để người sử dụng đất nông nghiệp được chuyển đổi mục đích sản xuất cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất nông nghiệp theo quy hoạch, Luật Đất đai 2024 đã bỏ quy định hộ gia đình, cá nhân không trực tiếp sản xuất nông nghiệp không được nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất trồng lúa.
8. Tăng hạn mức chuyển nhượng đất nông nghiệp
Luật Đất đai 2024 quy định hạn mức nhận chuyển quyền sử dụng đất nông nghiệp của cá nhân không quá 15 lần hạn mức giao đất nông nghiệp của cá nhân đối với mỗi loại đất thay vì 10 lần như trước đây.
9. Bị thu hồi đất nông nghiệp được bồi thường bằng đất ở/nhà ở
Hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp không phải đất ở mà đủ điều kiện bồi thường về đất theo quy định tại Điều 95 của Luật này mà có nhu cầu bồi thường bằng đất ở hoặc nhà ở và địa phương có điều kiện về quỹ đất ở, nhà ở thì được bồi thường bằng giao đất ở hoặc nhà ở tái định cư.
10. Bổ sung thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai của Trọng tài thương mại
Tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai đo Tòa án giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự hoặc do Trọng tài thương mại Việt Nam giải quyết theo quy định của pháp luật về trọng tài thương mại.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà – Chủ tịch Công ty Luật SBLAW
Nguyễn Hồng Nhung
