Tình trạng điều chỉnh quy hoạch theo ý chủ đầu tư không chỉ khiến quy hoạch Thủ đô bị “băm nát”, hình hài đô thị trở nên “méo mó” mà còn gây nhiều bức xúc trong dư luận, phản ánh những bất cập và lỗ hổng trong công tác quản lý của ngành xây dựng.
Trước đây, trong quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 tầm nhìn đến năm 2050, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt và yêu cầu khống chế mật độ dân số các quận trung tâm và giảm dần đến năm 2050. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, hàng loạt cao ốc thi nhau mọc lên khiến Hà Nội phải “oằn mình” để gánh. Đặc biệt, tình trạng chủ đầu tư tự ý điều chỉnh quy hoạch dự án diễn ra ngày càng phổ biến, trong đó có cả các khu đô thị (KĐT) ở khu vực trung tâm thành phố.
Một số điểm nóng phá vỡ quy hoạch gây bức xúc dư luận thời gian vừa qua phải kể đến như tòa nhà 8B Lê Trực, Khu chung cư HH Linh Đàm, KĐT mới Chung Hòa – Nhân Chính, KĐT Ngoại giao đoàn, KĐT Ciputra…
Mới đây dự án này một lần nữa làm nóng kì họp Quốc hội khi các đại biểu truy việc xử lý sai phạm quá chậm. Tuy nhiên việc đùn đẩy trác dạng trên vẫn chưa có hồi kết.
Tại bán đảo Linh Đàm (quận Hoàng Mai), một điển hình của tình trạng phá vỡ quy hoạch là KĐT kiểu mẫu Linh Đàm. Dự án được khởi công từ năm 1997 với diện tích 200 ha (bao gồm 74 ha hồ điều hòa), quy mô dân số khoảng 25.000 người. KĐT này cơ bản hoàn thành vào năm 2011 nhưng đến nay dân số đã tăng lên khoảng 70.000 người với sự xuất hiện của hàng loạt chung cư cao tầng.
Điển hình là tổ hợp chung cư HH với 12 tòa nhà, mỗi tòa đều cao trên 30 tầng. Theo quy hoạch, tổ hợp HH được xây dựng 12 tòa nhà nhỏ trên khu đất phía Tây Nam bán đảo Linh Đàm để làm khu văn phòng, khách sạn và nhà ở cao cấp. Tuy nhiên, quy hoạch đã biến thành tổ hợp chung cư HH với khoảng 8.000 căn hộ và khoảng 30.000 dân.
Gần nhất, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản yêu cầu UBND TP. Hà Nội xem xét, xử lý phản ánh của người dân về tình trạng phá vỡ quy hoạch tại một số KĐT kiểu mẫu như Ciputra, Khu Ngoại giao đoàn.
Liên quan đến KĐT Ciputra, theo phản ánh của người dân, việc điều chỉnh quy hoạch tỷ lệ 1/500 KĐT này là vì lợi ích của nhà đầu tư, gây áp lực lên hạ tầng xã hội và không có cơ sở pháp lý. Đồng thời, phương án điều chỉnh của chủ đầu tư không thuộc các trường hợp đủ điều kiện để thay đổi quy hoạch, việc điều chỉnh quy hoạch cục bộ không đúng với Luật Quy hoạch đô thị.
Không ít chuyên gia cho rằng, để xảy ra tình trạng điều chỉnh quy hoạch tràn lan làm tăng quy mô dân số là do có “lợi ích nhóm”. Trên thực tế, ngày càng có nhiều dự án được thay đổi theo mục đích có lợi cho chủ đầu tư.
Vừa qua, Đoàn Giám sát của Quốc hội đã có báo cáo về thực hiện quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018 qua đó chỉ ra nhiều vấn đề bức xúc, điển hình là hiện tượng điều chỉnh quy hoạch, dồn dự án vào nội đô; thậm chí một số nhà đầu tư còn “găm” đất để xin điều chỉnh quy hoạch nhằm hưởng lợi từ chênh lệch địa tô.
Theo báo cáo giám sát, việc nhà đầu tư cố tình giữ đất để xin điều chỉnh quy hoạch là có lý do, bởi trên thực tế, đúng là nhiều địa phương đã điều chỉnh quy hoạch theo ý nhà đầu tư.
Việc điều chỉnh quy hoạch được thực hiện theo đề xuất của nhà đầu tư đã làm thay đổi lớn so với quy hoạch ban đầu, gây hệ lụy lớn về hạ tầng giao thông, hạ tầng xã hội trong khu vực, ảnh hưởng đến lợi ích người dân.
Báo cáo cho biết, tại Hà Nội, việc xây dựng công trình cao tầng có xu hướng co cụm tập trung vào khu vực các đô thị trung tâm thành phố khiến tỷ trọng công trình cao tầng trong khu vực nội đô lên tới 80%. Việc này đã làm gia tăng dân số, gây áp lực lên hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội của khu vực.
Tại Kỳ họp Quốc hội thứ 7 vừa qua, không ít các Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã đặt câu hỏi đề cập đến việc sai phạm về quy hoạch đô thị, cấp phép dự án tới tư lệnh ngành xây dựng.
Trả lời các đại biểu trong phiến chất vấn chiều ngày 04/06, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà thừa nhận có tình trạng điều chỉnh quy hoạch cục bộ, quy hoạch chi tiết và nó diễn ra khá phổ biến. Quy định pháp luật đã có, hành vi vi phạm không phép, sai phép đã giảm nhưng vẫn ở mức cao.
Bộ trưởng cho biết, theo báo cáo của 10/63 tỉnh thành, hiện có khoảng 1.390 dự án đầu tư xây dựng, trong đó khoảng 1.132 dự án điều chỉnh quy hoạch 1 lần; 163 dự án điều chỉnh quy hoạch 2 lần; 64 dự án điều chỉnh 3 lần; 22 dự án điều chỉnh 4 lần và 9 dự án điều chỉnh trên 5 lần.
Theo Bộ trưởng Hà, nguyên nhân của tình trạng điều chỉnh quy hoạch tràn lan là do chất lượng quy hoạch thấp, một số quy hoạch dự báo chưa đúng tốc độ phát triển và khả năng tăng trưởng dân số. Từ đó dẫn tới các tính toán sai câu trúc, không gian về tổ chức đô thị cũng như các chỉ tiêu về hạ tầng và các chỉ tiêu của các dự án.
Cũng liên quan đến vấn đề này, trong phiên chất vấn Quốc hội diễn ra vào sáng 05/06, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cho biết, thời gian qua, dư luận xã hội, cử tri và ĐBQH đang rất bức xúc về tình trạng điều chỉnh quy hoạch chạy theo nhà đầu tư, điều chỉnh tùy tiện, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
“Thời gian tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo Bộ Xây dựng, các địa phương cho thanh tra, kiểm tra rà soát lại các quy hoạch điều chỉnh, xem xét xử lý nghiêm với các quy hoạch điều chỉnh tùy tiện, không đáp ứng yêu cầu về quy chuẩn, tiêu chuẩn quy hoạch và không bảo đảm cảnh quan kiến trúc theo đúng quy định pháp luật”, Phó Thủ tướng cho biết.
Theo Quân Vương/Thời báo chứng khoán
