Mặc dù Thổ Nhĩ Kỳ đã nhiều lần khẳng định sẽ mua hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 của Nga bằng bất cứ giá nào, Mỹ mới đây lại tiếp tục tung đòn hiểm hóc nhằm tạo áp lực khiến Thổ Nhĩ Kỳ từ bỏ thương vụ này.
Hãng tin Reuters của Anh ngày 1/4 dẫn hai nguồn tin quen thuộc cho biết các quan chức Mỹ đã thông báo với những người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ rằng họ sẽ ngừng bàn giao thêm các thiết bị liên quan để chuẩn bị cho máy bay F-35.
Ngay sau đó Lầu Năm Góc cũng đã xác nhận thông tin này của Reuters.
“Trong khi chờ quyết định rõ ràng của Thổ Nhĩ Kỳ về việc từ bỏ mua S-400 (của Nga), chúng tôi tạm ngừng bàn giao các thiết bị và các hoạt động liên quan đến F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ”, Mike Andrews, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ, cho biết.
Thổ Nhĩ Kỳ tham gia dự án phát triển máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ 5 F-35 cùng 8 quốc gia khác từ năm 2002, với khoản đóng góp hàng tỷ USD. Đổi lại, Mỹ sẽ cung cấp 100 chiếc F-35 cho Thổ Nhĩ Kỳ. Cho tới năm ngoái, Ankara được cho là đã đóng góp khoảng 1,25 tỷ USD, theo hãng tin Bloomberg.
Ngoài ra, 10 công ty của Thổ Nhĩ Kỳ có kế hoạch sản xuất 12 tỷ USD các bộ phận chủ chốt như thân máy bay, thiết bị hạ cánh. Ankara cũng là nhà cung cấp duy nhất màn hình hiển thị trong buồng lái trong số các nước tham gia chương trình.
Hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp Mỹ đã loại Thổ Nhĩ Kỳ khỏi chương trình này do lo ngại kế hoạch mua S-400 của Ankara có thể tạo điều kiện giúp hệ thống của Nga theo dõi và phát hiện F-35.
Đến nay Thổ Nhĩ Kỳ mới chỉ nhận được một đơn vị của dòng tiêm kích tàng hình thế hệ thứ năm này.
Trước đó, Thổ Nhĩ Kỳ đã hoàn tất thỏa thuận mua 4 tổ hợp tên lửa phòng không S-400 của Nga vào cuối năm 2017 với giá 2,5 tỷ USD và tổ hợp đầu tiên dự kiến sẽ được chuyển tới Ankara vào tháng 7/2019.
Lầu Năm Góc đã nhiều lần dê dọa rằng Ankara sẽ phải đối mặt với “những hậu quả nặng nề” nếu nước này tiếp tục kế hoạch mua hệ thống tên lửa của Nga.
Phát ngôn viên Lầu Năm Góc Charles Summers khẳng định nếu Thổ Nhĩ Kỳ kiên quyết mua hệ thống S-400 của Nga, nước này sẽ không được sở hữu các chiến đấu cơ F-35 thế hệ thứ 5 cũng như hệ thống phòng không Patriot của Mỹ.
Một số bài báo nhận định Ankara có thể phải nhượng lại các tên lửa S-400 cho một quốc gia khác do sức ép của Mỹ. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu ngày 29/3 khẳng định rằng sẽ không có sự đảo ngược nào trong hợp đồng tên lửa S-400, đồng thời phủ nhận mọi tin đồn rằng Ankara sẽ bán lại các tên lửa này cho một nước thứ ba.
Nếu việc mua S-400 hoàn tất, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là quốc gia NATO đầu tiên sở hữu hệ thống tinh vi và hiện đại này.
Theo Minh Đăng/Vietnam Finance
