Bước sang năm 2019, thị trường chứng khoán dự báo còn khó khăn, nhiều nhà đầu tư đặt vấn đề liên quan đến nhóm dược phẩm khi cổ phiếu của nhóm doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này vẫn đang bỏ ngỏ.
Giao dịch “ảm đạm”
Không sôi động như nhóm bất động sản, ngân hàng, chứng khoán hay thủy sản, hầu hết cổ phiếu của “họ” dược phẩm đều giao dịch kém tích cực. Thanh khoản trung bình 10 phiên của DHG (CTCP Dược Hậu Giang) hay DVN (Tổng Công ty Dược Việt Nam – CTCP) cao nhất cũng chỉ loanh quanh 100.000 đơn vị/phiên. Các mã còn lại chỉ dao động từ vài trăm đến vài nghìn đơn vị/phiên. Trong khi đó, thị giá của các cổ phiếu này đều ở mức khá cao. Mức vốn hóa của Dược Hậu Giang tại ngày 20/11 đã lên tới hơn 11.000 tỉ đồng.
Ngoài ra, Dược Hậu Giang cũng được nhắc đến xuyên suốt gần một năm qua khi Tập đoàn Taisho của Nhật Bản liên tục mua vào cổ phiếu của công ty.
Tháng 4/2018, công ty đã dừng việc kinh doanh sản phẩm MSD, hai tháng sau dừng mặt hàng Eugica và ngừng hẳn kinh doanh nguyên liệu vào tháng 7 nhằm thực hiện việc nới tỉ lệ sở hữu cho nhà đầu tư nước ngoài lên 100% vốn điều lệ. Trước cơ hội này, Taisho đã chào mua công khai hơn 9 triệu cổ phiếu DHG, nâng khối lượng sở hữu trên 32,6 triệu cổ phiếu, tương ứng 32% vốn điều lệ.
Tháng 10, tập đoàn tiếp tục mua vào 3 triệu cổ phiếu DHG, nâng sở hữu lên 34% vốn. Ước tính từ đầu năm đến nay, Taisho đã “rót” gần 1.500 tỉ đồng cho khoản đầu tư vào Dược Hậu Giang. Tuy nhiên, ở diễn biến khác, quỹ Templeton Frontier Markets lại bán ra hơn 3 triệu cổ phiếu vào cuối tháng 8, ước thu hơn 288 tỉ đồng không còn là cổ đông lớn của Dược Hậu Giang.
Mới đây, tỉ lệ room ngoại của Pymepharco cũng tăng trần lên 100% kể từ ngày 16/11. Để thực hiện việc này, công ty đã điều chỉnh một số nội dung kinh doanh như loại bỏ ngành nghề kinh doanh bất động sản, quyền sử dụng đất, xây dựng nhà các loại và nghiên cứu phát triển thực nghiệm khoa học tự nhiên.
Cổ phiếu PME chính thức được niêm yết từ ngày 8/11/2017. Hội đồng Quản trị gồm 11 thành viên, bao gồm 4 người nước ngoài là ông Miguel Panga Fermandez, ông Mark Burgess Keatley, ông Ludwig Otto Friedrich Kloter và ông Carsten Partrick Cron.
Sự có mặt của các tay chơi mới có tiềm lực về tài chính và kinh nghiệm sản xuất được kỳ vọng sẽ tái cơ cấu ngành theo hướng hiệu quả hơn. Hiện chi phí dược phẩm của Việt Nam chỉ khoảng 30 USD/người/năm, trong khi Singapore gấp gần 5 lần còn Malaysia gấp 2 lần. Một khi các doanh nghiệp điều chỉnh thành công chiến lược phát triển, rất có thể cơ hội để các cổ phiếu ngành dược cất cánh thêm một lần nữa là hoàn toàn khả khi.
Nhóm cổ phiếu phòng thủ?
Bước sang năm 2019 khi thị trường chứng khoán dự còn khó khăn, nhiều nhà đầu tư đặt vấn đề liên quan đến nhóm phòng thủ là dược phẩm. Trong bối cảnh này, báo cáo của ngành Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) mới đây đã chỉ rõ: “Cần nhớ rằng với ngành dược, người chiến thắng phải có cơ sở sản xuất chất lượng, một đối tác chiến lược hữu ích và giải pháp cho đầu ra”. Tăng trưởng chậm của nhiều công ty dược niêm yết trong năm 2018 đã cho thấy quá trình chuyển dịch này có thể sẽ mất nhiều năm. Do đó, dù kỳ vọng tiến độ chuyển dịch trong kênh bệnh viện sẽ nhanh hơn 2018, giới phân tích vẫn khá trung lập với cổ phiếu dược.
Phân tích sâu về dư địa phát triển, hiện mức chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe đang tăng cùng với quá trình chuyển dịch từ thuốc ngoại sang thuốc nội tại các cơ sở y tế, điển hình là những hỗ trợ từ chính quyền cho nhóm doanh nghiệp nội địa thời gian qua, dược phẩm vẫn nhận được nhiều sự quan tâm từ giới đầu tư bởi những lý do như dân số già hóa đòi hỏi chi tiêu chăm sóc sức khỏe cao hơn kéo theo xu hướng thuốc nội đang dần thay thế thuốc ngoại.
Theo Quỹ dân số liên hợp quốc UNFPA, từ năm 2017 mặc dù Việt Nam vẫn còn trong cơ cấu dân số vàng nhưng đã bước vào giai đoạn “già hóa”.
Báo cáo từ Ngân hàng Thế giới cũng cảnh báo quá trình già hóa tại Việt Nam sẽ diễn ra trong một khoảng thời gian rất ngắn; chỉ khoảng 15 năm và hoàn tất trước 2040. Dân số già đi đồng nghĩa chi tiêu chăm sóc sức khỏe sẽ nhiều hơn. Ngoài ra, với xu hướng thuốc nội thay thế thuốc ngoại cũng là yếu tố thúc đẩy ngành dược tăng trưởng khi chi tiêu cho chăm sóc sức khỏe tăng cao, đòi hỏi chính phủ cần kiểm soát chi phí tốt hơn, cũng là để kiểm soát lạm phát.
Có thể thấy, tăng trưởng là tất yếu nhưng ngành dược Việt Nam vẫn còn rất nhiều vấn đề bỏ ngỏ, và cổ phiếu nhóm doanh nghiệp niêm yết cũng tương tự. Một số rủi ro trước mắt người kinh doanh dược tiếp tục phải đối mặt như việc các hiệp định FTA có hiệu lực sẽ làm giảm thuế nhập khẩu đối với thuốc ngoại nhập, giá nguyên liệu nhiều khả năng vẫn duy trì ở mức cao do tác động từ các chính sách bảo vệ môi trường từ Trung Quốc… Trong đó, rủi ro chính sách vẫn là lớn nhất vì đây là ngành phụ thuộc rất nhiều vào chính sách.
Theo Nguyễn Thanh/Thời báo Chứng Khoán
