Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý kiểm toán tư vấn phải sâu sắc hơn, phản biện phải sắc bén hơn, xử lý sai phạm nghiêm khắc hơn.
Kịp thời thu hồi, xử lý các vi phạm
Thực hiện chương trình phiên họp thứ 26, sáng 12/9 Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về báo cáo công tác năm 2023 và kế hoạch kiểm toán năm 2024 của Kiểm toán Nhà nước.
Thẩm tra Báo cáo của Tổng Kiểm toán nhà nước về công tác năm 2023 của Kiểm toán Nhà nước và dự kiến kế hoạch kiểm toán năm 2024, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà nhấn mạnh: Trong 8 tháng đầu năm 2023, Kiểm toán Nhà nước đã có nhiều nỗ lực trong triển khai thực hiện công tác năm 2023 và đạt được nhiều kết quả tích cực.
Đến 31/8/2023, Kiểm toán Nhà nước đã xét duyệt 127 nhiệm vụ kế hoạch kiểm toán, triển khai 114/166 đoàn kiểm toán theo kế hoạch; kết thúc kiểm toán 93 cuộc, xét duyệt 94 dự thảo báo cáo kiểm toán; đã phát hành báo cáo kiểm toán của 61 cuộc kiểm toán.
So với cùng kỳ các năm trước cho thấy, việc triển khai kế hoạch kiểm toán 8 tháng đầu năm 2023 chậm và thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Đề nghị Kiểm toán Nhà nước làm rõ lý do việc triển khai kế hoạch kiểm toán chậm hơn so với cùng kỳ các năm trước.
So với cùng kỳ năm 2022, số kiến nghị sửa đổi, bổ sung ban hành văn bản quy phạm pháp luật, tương đương cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, số kiến nghị xử lý 8 tháng đầu năm 2023 chỉ bằng 20,6% cùng kỳ năm 2021 và 48,7% cùng kỳ năm 2022. Đề nghị Kiểm toán Nhà nước đánh giá làm rõ nguyên nhân kết quả khá thấp này.
Kết quả thực hiện kiến nghị kiểm toán có nhiều chuyển biến tích cực. Triển khai thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước đã tích cực đôn đốc, kiểm tra, rà soát việc thực hiện các kiến nghị kiểm toán; phối hợp với Ủy ban Tài chính-Ngân sách tổ chức phiên giải trình việc thực hiện kết luận, kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước niên độ ngân sách Nhà nước năm 2021 trở về trước.
Tổng hợp sơ bộ kết quả 8 tháng đầu năm thực hiện kiến nghị kiểm toán năm 2022 về xử lý tài chính đạt 67,4%, cao hơn cùng kỳ năm trước (là 56,3%); sửa đổi, bổ sung ban hành mới 19/270 văn bản quy phạm pháp luật; có 33/183 báo cáo có kiến nghị về kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân được thực hiện.
Đề nghị Kiểm toán Nhà nước tiếp tục đôn đốc các bộ, ngành, địa phương đẩy nhanh tiến độ thực hiện các kiến nghị kiểm toán để kịp thời thu hồi, xử lý các vi phạm được phát hiện qua kết quả kiểm toán; làm rõ các khó khăn, vướng mắc, nguyên nhân các bộ, ngành, địa phương chậm hoặc không có khả năng thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước để sớm có giải pháp khắc phục.
Đối với công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; xây dựng và phổ biến pháp luật; xây dựng cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ thông tin, đa số ý kiến nhất trí với kết quả đã đạt được và các tồn tại, hạn chế trong các lĩnh vực này như đã nêu trong báo cáo của Kiểm toán Nhà nước.
Ủy ban Tài chính-Ngân sách đề nghị Kiểm toán Nhà nước làm rõ những khó khăn, vướng mắc trong việc triển khai Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý của Kiểm toán Nhà nước năm 2023;
Khẩn trương hoàn thành việc ban hành văn bản theo kế hoạch, bảo đảm chất lượng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn; Báo cáo rõ kết quả, khả năng triển khai Chiến lược phát triển và kiến trúc tổng thể công nghệ thông tin của Kiểm toán Nhà nước giai đoạn 2019-2025 và tầm nhìn đến năm 2030.
Về những tồn tại, hạn chế, Thường trực Ủy ban Tài chính-Ngân sách đề nghị Kiểm toán Nhà nước bổ sung đánh giá sâu sắc hơn các tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện nhiệm vụ công tác, kế hoạch kiểm toán năm 2023 của Kiểm toán Nhà nước. Khẩn trương xây dựng lộ trình, kế hoạch, giải pháp để khắc phục các tồn tại, hạn chế trong các tháng cuối năm và triển khai thực hiện nhiệm vụ năm 2024.
Về Kế hoạch kiểm toán năm 2024, đề nghị Kiểm toán Nhà nước bổ sung nguyên tắc tiếp tục tổ chức các cuộc kiểm toán chuyên đề theo yêu cầu tại các Nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Xây dựng Kế hoạch kiểm toán năm 2024 cần tập trung lựa chọn các nội dung trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa, bảo đảm quản lý chặt chẽ, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng ngân sách Nhà nước, tài chính công, tài sản công, không để thất thoát, lãng phí tiền, tài sản Nhà nước.
Đề cao tính công khai, minh bạch
Nêu quan điểm tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá Kiểm toán Nhà nước có nhiều đổi mới tích cực. Thời gian tới, Kiểm toán Nhà nước cần tiếp tục bám sát mục tiêu tăng cường năng lực, hiệu lực, hiệu quả để đáp ứng yêu cầu, phương châm “thà làm ít mà tốt”. Do đó, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, phối hợp thực hiện nhiệm vụ.
Nhấn mạnh việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương tài chính ngân sách, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, mỗi năm kết quả thanh tra, kiểm toán phát hiện và xử lý nhiều sai phạm cho thấy, công tác này được thực hiện đến nơi đến chốn, song cũng lo vì sao công cụ này hoạt động thường xuyên liên tục như thế mà sai phạm không giảm. Qua quyết toán hàng năm có nhiều vấn đề nói hết năm nọ đến năm kia vẫn cứ tiếp diễn.
Ủng hộ phương châm “làm ít nhưng chất”, Chủ tịch Quốc hội đề nghị kiểm toán có trọng tâm, trọng điểm, có tác động lan tỏa. Cùng với đó, đề cao tính công khai, minh bạch, khách quan, trung thực. Công khai, minh bạch là một trong những “vũ khí” quan trọng nhất của kiểm toán.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, Kiểm toán Nhà nước phải tổ chức họp báo theo quy định. Riêng kiểm toán năm là phải họp báo công khai. Lựa chọn kiểm toán trọng điểm, chuyên đề để công khai. Một mặt cho thấy sức mạnh của kiểm toán, mặt khác để công luận giám sát cơ quan đã làm đúng chưa.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng lưu ý kiểm toán tư vấn phải sâu sắc hơn, phản biện phải sắc bén hơn, xử lý sai phạm nghiêm khắc hơn, nhất là sai phạm trong ban hành văn bản. Năm nay, tập trung đánh giá tác động của các văn bản ban hành sai để đề xuất xử lý nghiêm sai phạm vì thực tế ban hành ra rất nhiều “giấy phép con”, văn bản không đúng pháp luật.
Làm rõ hơn về những ý kiến của các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang cho biết, Chính phủ sẽ chỉ đạo cơ quan liên quan tăng cường phối hợp với kiểm toán để tránh chồng chéo bởi “cơ sở cũng than phiền vì tiếp nhiều đoàn”. Bên cạnh đó, chỉ đạo tăng cường kết nối theo hướng chuyển đổi số, tiếp cận cơ sở dữ liệu quốc gia giúp kiểm toán thuận lợi hơn.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị quan tâm lựa chọn đối tượng kiểm toán có ảnh hưởng lớn, nguy cơ sai phạm cao. Chia sẻ với khó khăn của kiểm toán, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang cho rằng, đâu đó vẫn còn quy định chưa phù hợp nên có kiến nghị đúng luật nhưng khó khả thi khi thực hiện. Kiểm toán cũng là ngành nghề rất nhạy cảm nên cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát nội bộ, triển khai kế hoạch phòng chống tham nhũng, tiêu cực một cách thực chất.
Hoàng Thị Bích
