36 DN điện gió, điện mặt trời vừa gửi đề nghị tới Thủ tướng về khắc phục những bất cập trong cơ chế giá phát điện cho các dự án năng lượng tái tạo chuyển tiếp.
Tại văn bản kiến nghị gửi đến Thủ tướng, 36 doanh nghiệp đầu tư điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp cho biết, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, 84 dự án năng lượng tái tạo đã bị chậm tiến độ vận hành thương mại. Chính điều này khiến cho các dự án không kịp hưởng giá điện cố định (FIT).
Các nhà đầu tư cho biết, đã phải chờ đợi trong thời gian dài để Chính phủ ban hành cơ chế giá phát điện mới làm tiền đề cho việc thỏa thuận giá bán điện với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Tuy nhiên, các quy định tại Quyết Định 21 của Bộ Công Thương ban hành khung giá điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp và Thông Tư 01 về bãi bỏ một số quy định tại các Thông tư 02 và Thông tư 18 của Bộ trưởng Bộ Công Thương quy định thực hiện phát triển dự án điện gió, điện mặt trời và hợp đồng mua bán điện mẫu đã khiến nhà đầu tư vô cùng lo lắng do các điểm bất cập về pháp lý cũng như về hiệu quả tài chính cho nhà đầu tư.
“Điều này làm cho chúng tôi có thể lâm vào tình trạng thua lỗ và phá sản”, các doanh nghiệp nêu.
Tại văn bản này, các nhà đầu tư lo ngại, cơ chế giá phát điện thiếu hợp lý sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường đầu tư, giảm khả năng thu hút vốn đầu tư nước ngoài do sự thiếu ổn định chính sách phát triển năng lượng sạch; cũng như ảnh hưởng tới hệ thống tài chính – ngân hàng.
Theo tính toán của các nhà đầu tư, nếu cơ chế mới được áp dụng, chỉ tính riêng 34 dự án đã hoàn thành đầu tư xây dựng, ước tính tổng vốn đã đầu tư gần 85.000 tỷ đồng, trong đó khoảng trên 58.000 tỷ đồng được tài trợ từ nguồn vốn ngân hàng, sẽ có nguy cơ vỡ phương án tài chính, nợ xấu, doanh nghiệp và ngân hàng khó thu hồi vốn.
Các nhà đầu tư cũng chỉ ra các điểm chưa phù hợp trong việc ban hành cơ chế giá phát điện cho các dự án chuyển tiếp. Cụ thể, việc giao cho EVN/EPTC làm công tác xác định giá và sử dụng kết quả đề xuất chưa qua tham vấn với bên tư vấn độc lập là chưa phù hợp với thực tiễn.
Bên cạnh đó, cơ chế giá phát điện cho dự án điện mặt trời áp dụng từ ngày 1/1/2021 và dự án điện gió áp dụng từ 1/11/2021 chưa được Bộ Công Thương đề xuất, trình Thủ tướng Chính Phủ xem xét và quyết định theo quy định tại Quyết định 13 và Quyết định 39.
Cũng qua rà soát lại các căn cứ ban hành Quyết định 21, các nhà đầu tư thấy rằng không có tham chiếu nào đề cập tới văn bản chỉ đạo, phê duyệt của Thủ tướng Chính phủ về nội dung này.
Trong kiến nghị của mình, các nhà đầu tư đề xuất tính toán lại khung giá điện tại Quyết định 21 theo hướng: Tuân thủ đầy đủ các thủ tục về đề xuất và ban hành khung giá phát điện cho dự án chuyển tiếp; Thực hiện thuê đơn vị tư vấn độc lập tính khung giá phát điện và tuân thủ các yêu cầu về tham vấn với Hội đồng Tư vấn và Bộ Tài chính nhằm bảo đảm tính khách quan, minh bạch và khắc phục những điểm chưa phù hợp.
Tiếp theo, các nhà đầu tư kiến nghị ban hành Thông tư hướng dẫn cụ thể về Hợp đồng mua bán điện cho các dự án chuyển đổi.
Lý giải cho đề xuất này, các nhà đầu tư khẳng định, các nhà đầu tư của các dự án chuyển tiếp là những nhà đầu tư đã thực sự huy động vốn và bỏ ra chi phí đầu tư thực hiện dự án tới những giai đoạn cuối cùng (ký các hợp đồng dự án, mua thiết bị cần thiết từ năm 2020 với các dự án điện mặt trời, từ năm 2021 với các dự án điện gió).
“Các chính sách trên sẽ giúp các nhà đầu tư an tâm tiếp tục đầu tư và phát triển các dự án chuyển tiếp và tránh được thiệt hại kinh tế, thậm chí có thể gây sụp đổ dự án và tác động tăng nợ xấu cho hệ thống ngân hàng vì mục tiêu hoàn vốn không khả thi”, kiến nghị nêu rõ.
Nguyễn Thu Huyền
