Trồng nho trong nhà màng giúp giảm thiểu những yếu tố bất lợi của thời tiết, nâng cao chất lượng sản phẩm nho tươi cung cấp cho thị trường.
Hiệu quả từ mô hình trồng nho trong nhà màng
Tình hình biến đổi khí hậu, mưa nắng thất thường khiến nông dân trồng nho ở thủ phủ nho Ninh Thuận gặp không ít khó khăn, nhất là sau những trận mưa từ cuối tháng 11 kéo dài đến đầu tháng 12/2022.
Tuy nhiên, một số diện tích nho ứng dụng mô hình trồng các giống nho mới trong nhà màng thích ứng với sự thay đổi của thời tiết đã cho thấy hiệu quả sản xuất rõ rệt. Điển hình như mô hình trồng nho trong nhà màng của hộ anh Nguyễn Đình Trí ở xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn.
Theo báo Tin Tức, năm 2021, sau khi tham quan mô hình trồng các giống nho mới trong nhà màng của Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển Nông nghiệp Nha Hố (ở huyện Ninh Sơn), anh Trí đã quyết định trồng 2,5 sào các giống nho NH01-152, nho không hạt NH04-102 và nho Mẫu đơn. Các giống nho mới được trồng cho leo giàn, kỹ thuật trồng và chăm sóc không khác biệt nhiều so với các giống nho truyền thống.
Chi phí đầu tư ban đầu làm 1 sào (1.000 m2) nhà màng gồm các trụ sắt, màng lưới và vật tư khoảng 250 triệu đồng (thời gian sử dụng nhà màng kéo dài trong nhiều năm). Vườn nho được thiết kế với các trụ sắt đỡ khung mái che cao 3,2m, xung quanh phủ màn lưới tùy chỉnh bằng hệ thống kéo bán tự động, kết hợp lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm tự động và bón phân hữu cơ.
“Từ khi áp dụng trồng nho trong nhà màng có mái che giúp ngăn được mưa, gió, sương, hạn chế tình trạng sâu bệnh gây hại rõ rệt nên ít phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Nhờ điều kiện môi trường thuận lợi, các giống nho mới đều sinh trưởng và phát triển tốt, cây dễ ra bông đậu quả, có thể trồng 2 – 3 vụ/năm mà không lo ảnh hưởng bất lợi của thời tiết. Trồng nho trong nhà màng cho trái chín đều, đẹp, đạt độ brix (độ ngọt) mới thu hoạch nên chất lượng quả đảm bảo”, anh Trí chia sẻ.
Vụ nho vừa qua, anh Trí thu hoạch trên 1,5 tấn nho các loại (do cành thứ cấp ít nên số chùm chưa nhiều), cho doanh thu gần 200 triệu đồng. Sau thời gian chăm sóc, hiện nay vườn nho của anh Trí đang chuẩn bị cho thu hoạch với năng suất ước đạt 1,5 tấn/sào (1.000 m2). Sản phẩm nho NH01-152 đang được các thương lái thu mua tại vườn với giá từ 120.000 – 140.000 đồng/kg, nho NH04-102 có giá dao động 250.000 – 300.000 đồng/kg, tùy theo chất lượng.
Cùng áp dụng mô hình trồng nho 1,5 sào giống nho NH01-152 trong nhà màng, chị Trần Thị Thu Hạnh (xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Thuận) cho biết nhà màng của gia đình chị được thiết kế bằng khung sắt vững chắc, chiều cao 4m, phía trên được phủ một lớp màng nylon. Chi phí làm nhà màng cho 1,5 sào nho khoảng 200 triệu đồng.
Nếu như trước đây chưa làm nhà màng vào mùa mưa toàn bộ diện tích nho của gia đình thường bị các loại dịch bệnh như nấm trái, thán thư trái và sương xuống làm nứt trái ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng. Nhưng từ khi có nhà màng đã hạn chế được tác động bất lợi của các đợt mưa kéo dài, cây nho vẫn phát triển bình thường không có dấu hiệu của bệnh tấn công.
Chị Hạnh chia sẻ: “Việc trồng nho trong nhà màng mang lại hiệu quả kinh tế cao bởi hạn chế được nấm lá, nấm trái gây nứt trái, giảm được 50% thuốc bảo vệ thực vật, công chăm sóc, năng suất cao hơn 80% so với sản xuất nho theo phương thức truyền thống”.
Ông Bùi Văn Trong, Chủ tịch Hội Nông dân xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn nhận định, nếu trồng nho trong điều kiện bình thường hiện nay không áp dụng nhà màng thì rõ ràng sẽ chịu áp lực về thời tiết, sâu bệnh lớn hơn, lợi nhuận mang lại cho người nông dân thấp. Các giống mới như NH01-152 và nho NH04-102 cho chất lượng quả vượt trội được các hộ trồng trong nhà màng đang mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt.
Tiếp tục nhân rộng
Từ năm 2018, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố đã thực hiện đề tài “Nghiên cứu sản xuất nho ứng dụng công nghệ cao tại Ninh Thuận”. Viện đã ứng dụng đồng bộ các giải pháp kỹ thuật vào canh tác cây nho như: nghiên cứu chọn tạo các giống nho mới đưa vào sản xuất khảo nghiệm, thiết kế giàn nho hình chữ Y theo hàng trên có mái che, xung quanh vườn nho sử dụng lưới chắn côn trùng di động, sử dụng hệ thống tưới nước tiết kiệm, quản lý dịch hại cây trồng tổng hợp…
Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc sản xuất nho ứng dụng công nghệ nhà màng có mái che mưa nên cây nho sinh trưởng, phát triển tốt, sản phẩm nho đạt chất lượng tốt: Độ brix đạt trên 16%; quả to, mẫu mã đẹp, bóng mượt, đặc biệt là sản phẩm nho đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Do vậy, giá cả bán ra cao hơn so với nho trồng thông thường khoảng trên 20%. Thêm vào đó, phí đầu tư cho 1 vụ sản xuất thấp, đặc biệt là ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hơn so với sản xuất thông thường nên lợi nhuận vượt so với sản xuất nho thông thường trên 35%.
Thạc sỹ Phạm Văn Phước, Giám đốc Trung Tâm tư vấn và Phát triển công nghệ, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố cho biết, thông qua các lớp tập huấn, các buổi hội thảo, tham quan thực địa cán bộ của Viện đã hướng dẫn các hộ trồng nho về quy trình kỹ thuật áp dụng. Đây là mô hình mới nên cần hỗ trợ về kỹ thuật canh tác, đặc biệt là hỗ trợ về các thông số kỹ thuật để thiết kế nhà màng có mái che mưa phù hợp để phát huy hiệu quả sản xuất cao nhất. Do vậy, nhiều doanh nghiệp và cá nhân trong và ngoài tỉnh đã áp dụng nhân rộng thành công mô hình sản xuất nho trong nhà màng có mái che mưa.
Nâng tầm giá trị nho Ninh Thuận
Bên cạnh việc nhân rộng mô hình trồng nho trong nhà màng, để tăng giá trị kinh tế cho quả nho, Ninh Thuận tiếp tục mở rộng các vùng trồng nho theo tiêu chuẩn VietGAP, hỗ trợ tạo điều kiện cho người trồng nho liên kết với các doanh nghiệp tham gia đầu tư nho theo chuỗi giá trị, trao cộng nghệ hiện đại vào sản xuất, bảo quản, đa dạng hoá các sản phẩm chế biến từ quả nho gắn với phát triển du lịch sinh thái vườn nho.
Nhiều hộ nông dân trồng nho, dưới sự hỗ trợ của Hiệp hội Nho và táo Ninh Thuận đã mở rộng vùng sản xuất nho theo tiêu chuẩn VietGAP, kết hợp áp dụng khoa học- công nghệ (KHCN) vào sản xuất để đa dạng hóa sản phẩm chế biến sâu, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế.
Được biết, hiện nay, Hiệp hội Nho và táo Ninh Thuận đang triển khai ứng dụng hệ thống nhận diện tem điện tử thông minh cho “Nho Ninh Thuận” trong việc truy xuất nguồn gốc đối với sản phẩm nho và đã cấp phát trên 60.000 tem nhãn điện tử truy xuất nguồn gốc nho và táo giai đoạn thử nghiệm cho 6 doanh nghiệp, cơ sở kinh doanh nho thuộc hội viên; hỗ trợ HTX Kinh doanh dịch vụ tổng hợp Xuân Hải (Ninh Hải) và HTX Nho Evergreen Ninh Thuận, phường Văn Hải (Tp.Phan Rang – Tháp Chàm) cấp tem nhãn, tờ rơi, áp phích, thùng đựng nho cho 2 HTX phục vụ quảng bá sản phẩm tại Hội chợ thương mại ở Đà Nẵng, Hà Nội, Tp.HCM,…
Ngoài ra, Hiệp hội còn giới thiệu cho một số đại lý có thị trường tiêu thụ nho tươi và nho làm rượu, vận động doanh nghiệp hỗ trợ gần 96.000 bao chùm quả nho trong vụ Đông Xuân và Hè Thu 2022 cho hội viên.
Hiện Ninh Thuận cũng đã quy hoạch được 3 vùng sản xuất nho chất lượng cao, tập trung theo tiêu chuẩn VietGAP, với diện tích 100 ha, có cơ sở sơ chế ban đầu: phường Văn Hải, xã Nhơn Sơn và thị trấn Khánh Hải. Đồng thời mở rộng và hướng dẫn nông dân thực hiện quy trình sản xuất nho chất lượng cao theo tiêu chuẩn VietGAP (hiện nay đã mở rộng thêm diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và cấp 110 giấy chứng nhận VietGAP cho 1.197 hộ dân sản xuất trên diện tích 280 ha và đang tiến hành mở rộng diện tích nho này), hướng dẫn áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong các khâu sản xuất, bảo quản sau thu hoạch…
Cùng với đó, công tác đầu tư nghiên cứu phát triển giống nho cũng đã được chú trọng, đẩy mạnh. Hiện có 2 giống nho ăn trái chủ lực (nho xanh NH01-48, nho đỏ Red Cardinal) và 1 giống nho rượu (Shiraz) đang được trồng. Tỉnh đã đã xác định được 8 giống nho có triển vọng (gồm 5 giống nho ăn trái: NH01-152, NH01-153, NH01-39, NH01-96, NH01-26 và 3 giống nho rượu: NH02-97, NH02-90, NH02-137), trong thời gian tới sẽ đánh giá và đưa những giống có triển vọng vào sản xuất.
Minh Hoa (t/h)
