Năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo bán đấu giá sân bay Nha Trang cũ để lấy vốn đầu tư sân bay Phan Thiết và hạ tầng sân bay Cam Ranh, bỏ phương án BT “đổi đất lấy hạ tầng” trước đó. Nhưng từ 3 năm trước, Khánh Hoà đã nhanh chóng giao 63ha đất sân bay cho Tập đoàn Phúc Sơn làm dự án “phân lô, bán nền” mà không qua đấu giá.
Bốn dự án có thủ tục “thần tốc”
Tháng 7/2014, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương đầu tư xây dựng sân bay phục vụ huấn luyện của đơn vị eKQ920 tại Phan Thiết và hạng mục xây dựng cơ sở hạ tầng, doanh trại tạm thời của đơn vị eKQ920 tại sân bay Cam Ranh theo hình thức BT (xây dựng-chuyển giao). Nhà đầu tư BT sẽ được đối ứng bằng quỹ đất tại sân bay Nha Trang cũ (tỉnh Khánh Hoà).
Khi ấy, Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp UBND tỉnh Khánh Hòa và các cơ quan liên quan thống nhất phương án khai thác quỹ đất sân bay Nha Trang để tạo nguồn vốn làm dự án sân bay tại Phan Thiết và cơ sở hạ tầng tạm thời tại sân bay Cam Ranh.
Tháng 1/2015, sân bay Phan Thiết được khởi công xây dựng với quy hoạch là sân bay lưỡng dụng, trong đó Tổng Công ty 319 – Bộ Quốc phòng đầu tư phần sân bay quân sự, CTCP Rạng Đông đầu tư sân bay dân dụng.
Trong 4 năm qua, dự án sân bay Phan Thiết vẫn “giậm chân tại chỗ” do nhiều vướng mắc, nhất là Chính phủ thay đổi hình thức BT (đổi đất lấy hạ tầng” sang hình thức BOT, tức là phải đấu giá đất để lấy vốn theo Luật đầu tư công. Bộ Quốc phòng cũng đã hối thúc tỉnh Khánh Hoà về bán đấu giá đất sân bay song chưa thực hiện được.
Thế nhưng, từ năm 2016 đất sân bay Nha Trang cũ đã được tỉnh Khánh Hoà “vội vã” giao cho doanh nghiệp tư nhân thông qua hình thức BT làm 3 dự án giao thông kết nối tới sân bay cũ.
Sau đó đến tháng 12/2017, tỉnh Khánh Hoà đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho CTCP Tập đoàn Phúc Sơn làm 3 dự án giao thông có tổng vốn đầu tư hơn 3.336 tỉ đồng, gồm: dự án các tuyến đường, nút giao thông kết nối khu sân bay Nha Trang; dự án nút giao thông Ngọc Hội và dự án đường vành đai kết nối nút Ngọc Hội.
Đổi lại, Tập đoàn Phúc Sơn được đối ứng bằng hơn 20ha đất thuộc dự án Khu trung tâm thương mại-dịch vụ – tài chính- du lịch Nha Trang tại vị trí sân bay Nha Trang cũ với tổng giá trị tiền sử dụng đất tạm tính là 3.264 tỉ đồng.
Nhưng từ trước đó vài năm, Tập đoàn Phúc Sơn đã âm thầm xin đầu tư dự bất động sản tại sân bay cũ như động thái “đặt gạch xí chỗ”. Tháng 4/2015, Khánh Hoà đã cấp chứng nhận đầu tư 2 dự án lớn cho Phúc Sơn, gồm: dự án tổng hợp khách sạn trung tâm thương mại, nhà ở (diện tích 9,1ha) và dự án khu biệt thự phức hợp Phúc Sơn (diện tích 106,21ha) tại khu đô thị sân bay Nha Trang.
Tổng quỹ đất mà Phúc Sơn muốn lấy lên tới 115,31ha, gần như “nuốt” trọn cả khu đô thị sân bay rộng 186,86ha.
Điều lạ là, chỉ vài ngày sau khi nhận đất sân bay, Khánh Hoà đã thanh toán ngay cho Phúc Sơn diện tích 63ha đất tại đây, là phần đối ứng cho doanh nghiệp làm 3 dự án giao thông. Sau này, Khánh Hoà xác nhận giao cho Phúc Sơn tới 63 ha đất sân bay mà không qua đấu giá.
Chỉ trong vòng 3 năm “chạy đua” tốc độ, Phúc Sơn đã dành được đồng thời cả 3 dự án giao thông tại Khánh Hoà để qua đó, “ôm” trọn quỹ đất đối ứng của sân bay Nha Trang cũ là một kỷ lục hiếm có về thủ tục đầu tư dự án nghìn tỉ.
“Bẫy việt vị” trên đất quốc phòng
Trong khi phương án bán đấu giá đất sân bay Nha Trang vẫn chưa được Bộ Quốc phòng và tỉnh Khánh Hoà thống nhất, thì Tập đoàn Phúc Sơn lại tỏ ra sốt sắng khi triển khai “thần tốc” làm hạ tầng, phân lô và bán nền của phần đất 20ha đối ứng được giao tại sân bay Nha trang.
Đầu năm 2016, khu vực đất dự án Phúc Sơn bỗng dưng “dậy sóng”, thông tin bán nền đất được rao rầm rộ, thu hút nhà đầu tư đổ xô đến mua bán… Mức giá bán đất giao dịch từ 70-83 triệu đồng/m2, sau đó được đẩy lên tới 100-200 triệu đồng/m2 và sang tay nhiều người.
Nhưng đợt kiểm tra dự án Phúc Sơn vào tháng 3/2016, Sở Xây dựng xác nhận: “chưa tìm thấy và chưa tiếp nhận đơn thư của cá nhân/tổ chức hoặc tài liệu/bằng chứng cho thấy Phúc Sơn thực hiện chuyển nhượng đất nền tại dự án”…
Chỉ đến khi hoạt động mua bán đất ồ ạt, Sở Xây dựng mới yêu cầu chủ đầu tư dừng ngay việc ký hợp đồng mua bán đất và thu tiền khách hàng, kiến nghị tỉnh Khánh Hoà xử phạt Phúc Sơn là 275 triệu đồng hồi tháng tháng 5/2018.
Mới đây, vào đầu tháng 5/2019, Sở Xây dựng Khánh Hoà lại kiến nghị UBND tỉnh chỉ đạo công an xác minh thông tin, thu thập hồ sơ liên quan vi phạm về kinh doanh đất tại dự án của Phúc Sơn. Phía doanh nghiệp lại khẳng định “việc mua bán đất tại dự án nằm ngoài tầm kiểm soát của Phúc Sơn”…
Dù vậy, với hàng nghìn lô đất được Phúc Sơn bán ra thời gian qua, số tiền thu về có thể gấp vài lần giá trị đầu tư của 3 dự án giao thông hơn 3.300 tỉ đồng cho Nha Trang. Nhà đầu tư “ung dung” bán đất thu tiền, còn các dự án BT giao thông vẫn chậm tiến độ, chưa hẹn ngày hoàn thành.
Thêm vào đó, Khánh Hoà đã giao cho Phúc Sơn 63ha đất sân bay, trong đó phần đất đối ứng BT được phép mua bán chỉ là 20ha.
Được giao quỹ đất lớn và chưa đủ điều kiện kinh doanh đất nhưng Phúc Sơn vẫn bấp chấp quy định pháp luật, “vội vã” bán đất cho hàng nghìn nhà đầu tư để rồi đất được sang tay, mua bán “tít mù” khó lần…
Cần nhắc lại, khu đất sân bay Nha Trang cũ do Bộ Quốc phòng quản lý và sau khi chuyển đổi mục đích sử dụng đất, khu đất sẽ được bán đấu giá để lấy tiền làm dự án sân bay Phan Thiết và hạ tầng sân bay Cam Ranh. Tổng mức đầu tư hai dự án lên tới 8.250 tỉ đồng. Bộ Quốc phòng cũng đề nghị tỉnh Khánh Hoà hoàn thành thủ tục, khẩn trương đấu giá đất sân bay Nha Trang cũ theo tờ trình lên Thủ tưởng hồi đầu năm 2019… Có nghĩa toàn bộ đất sân bay Nha Trang cũ sẽ được bán đấu giá để lấy tiền trả cho nhà đầu tư.
Trước đó, UBND tỉnh Khánh Hoà có báo cáo 169/BC-UBND ngày 24/7/2017 trả lời ý kiến cử tri thành phố Nha Trang gửi tới kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh khóa VI cho biết, Tập đoàn Phúc Sơn được lựa chọn đầu tư 3 dự án BT giao thông và được hoàn vốn từ khai thác quỹ đất 63 ha tại khu sân bay Nha Trang. Việc giao đất tại sân bay Nha Trang cũ cho Tập đoàn Phúc Sơn làm dự án khu đô thị mới (không tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư) vì dự án đối ứng (hoàn vốn) cho các dự án thực hiện theo hình thức Hợp đồng BT theo Quyết định số 23/2015/QĐ-TTg ngày 26/6/2015 của Thủ tướng…
Theo trả lời của UBND tỉnh Khánh Hoà, phải chăng 63ha đất đã giao cho Tập đoàn Phúc Sơn là không nằm trong chỉ đạo của Thủ tướng về đấu giá toàn bộ 186,86 ha đất sân bay Nha Trang cũ? Vì thực tế từ năm 2016, Phúc Sơn đã được tỉnh giao đất sân bay làm đô thị, trước cả chỉ đạo đấu giá đất của Thủ tướng.
Hơn nữa, đất nền khu vực sân bay cũ có giá rất cao, nên Nhà nước có thể thu được số tiền lớn hơn qua bán đấu giá đất. Nếu như Bộ Quốc phòng một mực muốn bán đấu giá toàn bộ đất sân bay Nha Trang để có vốn làm dự án khác thì Khánh Hoà sẽ giải bài toán “Phúc Sơn” như thế nào?
Theo Nam Dương/Kinh Tế Môi Trường
