Bộ Tài chính đã có văn bản gửi tất cả các doanh nghiệp (DN) phát hành trái phiếu yêu cầu phải ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực của DN để thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư. Trường hợp có khó khăn khi thanh toán gốc, lãi trái phiếu thì cần có phương án thỏa thuận với các nhà đầu tư.
Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 11 năm 2022, chiều 1/12, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi đã trao đổi về vấn đề quyền lợi của nhà đầu tư khi thời điểm đáo hạn trái phiếu đang đến gần.
Lãnh đạo Bộ Tài chính thừa nhận, tình hình hiện tại là khó khăn với thị trường trái phiếu DN, đặc biệt là trái phiếu DN phát hành riêng lẻ thể hiện qua một số con số thống kê.
Thứ nhất, khối lượng phát hành, trong thời gian qua, tính đến 25/11/2022 có xu hướng giảm, đọng 331,8 nghìn tỷ đồng, và giảm 31,6% so với cùng kỳ 2021, đặc biệt là giảm dần qua các quý.
Trong khi đó có hiện tượng mua lại trước hạn, tức là trái phiếu chưa hết hạn thì DN phát hành mua lại hoặc là nhà đầu tư đề nghị mua lại. Đến 25/11/2022, khối lượng mua lại trước hạn của các DN là 161 nghìn tỷ đồng và bằng 114% của khối lượng mua lại năm 2021.
Thứ hai, đánh giá niềm tin của thị trường giảm sút, ảnh hưởng rất lớn, rất nhiều đến thị trường trái phiếu DN. Lãnh đạo Bộ Tài chính lý giải, nguyên nhân suy giảm niềm tin là do một số vụ việc vi phạm từ DN phát hành, ngân hàng thương mại mà chúng ta phải xem xét và xử lý. Những vụ vi phạm làm ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường, niềm tin của các nhà đầu tư, niềm tin của DN tư vấn, và của chính DN phát hành. Ngoài ra, còn có một số tin đồn không chính xác cũng ảnh hưởng, đặc biệt trong điều kiện công nghệ thông tin hiện nay.
“Bộ Công an đã xử lý rất nghiêm một số vụ việc, báo chí cũng đã đóng góp rất nhiều vào việc hạn chế tin đồn thất thiệt ảnh hưởng tới niềm tin của thị trường”, ông Nguyễn Đức Chi nói.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi cho hay: Các DN phát hành đang gặp khó khăn về thanh khoản, về dòng tiền, về tín dụng và thị trường bất động sản khó khăn, các DN bất động sản phát hành trái phiếu cũng khó khăn, điều đó cũng ảnh hưởng tới thị trường.
Lãnh đạo Bộ Tài chính nêu một số giải pháp bảo đảm quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư.
Về khuôn khổ pháp lý, Nghị định 65 sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Nghị định 153 đã kịp thời tăng cường tính công khai, minh bạch của thị trường, xử lý các vấn đề bất cập cũng như bảo vệ quyền lợi của các nhà đầu tư.
“Thế nhưng tình hình thị trường thay đổi, diễn biến cực kỳ nhanh chóng trong những tháng vừa qua nên đặt ra vấn đề để thích ứng với bối cảnh mới. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo rất rõ phải rà soát ngay, kể cả Nghị định 65 vừa mới ban hành, để nếu có vấn đề gì, tình hình biến đổi như thế nào và cần bổ sung hoặc thay đổi thì chúng ta phải thực hiện ngay để thị trường quay trở lại”, ông Nguyễn Đức Chi nói.
Lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính đang khẩn trương để trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ những vấn đề pháp lý liên quan đến Nghị định 65 và các quy định liên quan, và trong thẩm quyền của Chính phủ sẽ xem xét giải quyết trong tháng 12.
Việc sửa đổi quy định kịp thời sẽ góp phần ổn định và đưa các DN phát hành, các nhà đầu tư sớm quay lại thị trường và để thị trường phát triển, vận hành một cách bình thường trở lại.
Lãnh đạo Bộ này cho hay, ngày 23/11, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã tổ chức buổi làm việc trực tiếp với 37 DN phát hành trái phiếu DN riêng lẻ, có quy mô phát hành và lượng phát hành lớn, và có một số đáo hạn trong 2 tháng cuối năm 2022 và năm 2023. Cùng với đó, gần 10 công ty chứng khoán có thị phần tư vấn phát hành trái phiếu Chính phủ lớn.
Qua đó, Bộ Tài chính đã lắng nghe những kiến nghị, đề xuất của các DN cũng như của công ty tư vấn. Một số kiến nghị tập trung vào: Khuyến khích khôi phục sớm niềm tin vào thị trường; tháo gỡ khó khăn trong thanh khoản và tín dụng của DN từ các tổ chức tín dụng; hoàn thiện khung pháp lý như tôi đề cập ở trên.
Sau đó, Bộ Tài chính đã có văn bản gửi tất cả các DN phát hành trái phiếu và có yêu cầu: Các DN phải ưu tiên sử dụng mọi nguồn lực của DN để thực hiện đúng cam kết với các nhà đầu tư. Trường hợp có khó khăn khi thanh toán gốc, lãi trái phiếu thì cần có phương án thỏa thuận với các nhà đầu tư.
DN phải tuân thủ chế độ công bố thông tin theo quy định. Chủ động cung cấp thông tin của DN cho các nhà đầu tư. “Chúng tôi khuyến nghị, yêu cầu các DN phải thuê các công ty tư vấn, trong đó có tư vấn về kiểm toán độc lập, tư vấn về xếp hạng tín nhiệm, định giá để xác định giá trị DN, từ đó có được kết quả công bố, công khai với các nhà đầu tư, để các nhà đầu tư biết được DN đang ở đâu để người ta có phương án”, Thứ trưởng Bộ Tài chính nói.
Nếu DN nào vi phạm pháp luật thì các cơ quan quản lý nhà nước sẽ xử lý nghiêm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các nhà đầu tư trong bất kỳ hoàn cảnh nào như Thủ tướng đã nói trong Hội nghị truyền thông chính sách.
Cùng với các công việc nêu trên, Bộ Tài chính sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp khác liên quan đến các cơ quan có liên quan của Chính phủ như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Xây dựng, Bộ Thông tin và Truyền thông,…
Để bảo đảm quyền lợi tốt nhất của các nhà đầu tư thì các DN phát hành phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ đã cam kết.
“Để thực hiện điều đó phải thực hiện đồng bộ các giải pháp đưa thị trường trái phiếu trở lại vận hành một cách bình thường và nhịp nhàng. Khi đó thì cả quyền lợi của DN lẫn nhà đầu tư đều được thực hiện đầy đủ và nghiêm túc, chúng ta có một thị trường tiếp tục ổn định và phát triển an toàn”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.
Huy Thắng