Địa chính trị, thuế, cung và cầu, chi phí nhiên liệu đầu vào tăng là những lý do chính cho sự thay đổi giá điện ở châu Âu.
Giá điện đang tăng chóng mặt ở các nước châu Âu và điều quan trọng là phải biết cách tiết kiệm năng lượng. Nhiều doanh nghiệp và gia đình đang gặp khó khăn hơn trong việc trang trải các hóa đơn hàng tháng.
Trên thực tế, chi phí điện chiếm một tỷ lệ ngày càng tăng trong chi phí cố định – cả ở các gia đình châu Âu nói chung. Các yếu tố như nguyên liệu thô được sử dụng để tạo ra năng lượng, mức độ phụ thuộc của một quốc gia vào nhập khẩu đối với những nguyên liệu thô đó và tình hình địa chính trị ở mỗi quốc gia thành viên EU đều có tác động đến việc người tiêu dùng phải trả bao nhiêu tiền điện.
Giá điện của Tây Ban Nha hiện đang là 0,23 €. Đây cũng là quốc gia đứng ở vị trí thứ năm so với các nước láng giềng châu Âu về tốc độ tăng chi phí điện.
Ở Pháp, việc tăng giá điện đối với Pháp cũng cao như ở Tây Ban Nha. Mặc dù Pháp sản xuất điện một cách độc lập nhưng giá cả do thị trường châu Âu quy định. Tuy nhiên, để đối phó với tình trạng tăng giá, Chính phủ Pháp đã đặt mức trần 4% đối với việc tăng giá điện thị trường quy định cho đến tháng 4 năm sau.
Khi nói đến việc tăng giá điện ở châu Âu, Đức là nước đi đầu, từ năm ngoái, trung bình một kilowatt giờ (kWh) điện có giá 31,81 cent, tăng gần 5% so với năm trước, khi một kWh có giá 30,43 cent. Tuy nhiên, sự gia tăng này phù hợp với xu hướng của cả châu Âu và quốc gia. Trên thực tế, giá điện ở Đức đã tăng gần 63% trong 15 năm qua.
Còn tại Ý, giá mỗi kWh hiện ở mức 0,234 €, một trong những mức cao nhất ở châu Âu. Tuy nhiên, điều quan trọng là khoảng 48% tổng chi phí hóa đơn phụ thuộc vào các điều khoản mà người tiêu dùng Ý đồng ý với nhà cung cấp điện của họ. Hơn nữa, các chi phí khác như thuế cũng góp phần vào con số cao này.
Giá điện cũng biến động như giá trị của Bitcoin. Nếu nhìn ra ngoài châu Âu và so sánh sự thay đổi giá giữa Tây Ban Nha và Vương quốc Anh, chi phí điện ở Anh thậm chí còn cao hơn so với phần còn lại của châu Âu. Điều này có thể là do sự phụ thuộc nhiều vào khí đốt và năng lượng tái tạo để tạo ra điện. Áp lực này đã góp phần khiến giá đạt mức đáng kinh ngạc £2,530 mỗi megawatt/giờ vào tháng 9 năm ngoái. Chi phí cho hóa đơn tiền điện phụ thuộc vào các yếu tố như công ty ký hợp đồng (điều này cũng ảnh hưởng đến số lượng thiết bị có thể sử dụng đồng thời), số người sống trong gia đình, giờ tiêu thụ nhiều điện nhất trong ngày trong suốt quá trình sử dụng, tháng, và dành bao nhiêu thời gian ở nhà.
Các nhà phân tích đã chỉ ra các yếu tố chính ảnh hưởng đến hóa đơn tiền điện ở châu Âu như sau:
(i) Nhu cầu: Nếu có những thay đổi đột ngột về nhiệt độ – chẳng hạn như các đợt nắng nóng hoặc các đợt lạnh giá – hoặc các khoảng thời gian mà người tiêu dùng dành nhiều thời gian hơn ở nhà, thì chi phí điện sẽ tăng lên đáng kể. Các công ty sản xuất năng lượng sau đó phải sản xuất nhiều điện hơn, nghĩa là chi phí sản xuất của họ cũng tăng lên.
(ii) Chi phí sản xuất: Việc tăng giá các nguồn năng lượng như khí đốt, than đá và xăng dầu có ảnh hưởng trực tiếp đến hóa đơn tiền điện, vì đây là những nguyên liệu thô được sử dụng nhiều nhất để tạo ra điện. Các yếu tố như địa chính trị đóng một vai trò quan trọng trong các chi phí này. Điều này là do mối quan hệ của một quốc gia với các quốc gia xuất khẩu khí đốt hoặc xăng dầu có tác động trực tiếp đến chi phí nguyên liệu thô.
(iii) Thuế: Thuế VAT và thuế năng lượng cũng có tác động quan trọng đến giá điện cuối cùng.
(iv) Chi phí thải CO2: Số tiền mà các trung tâm điện gây ô nhiễm phải trả để sản xuất năng lượng cũng ảnh hưởng đến túi tiền của người tiêu dùng.
Theo Bộ Công thương Việt Nam
