Việc kỷ luật Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đảng viên có liên quan của Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa qua là rất cần thiết, kịp thời, nhận được sự đồng tình của cán bộ, đảng viên và người dân, nhất là các nhà đầu tư trong nước và quốc tế; góp phần giảm các yếu tố tiêu cực trên thị trường, bảo đảm tính minh bạch, giúp thị trường chứng khoán phát triển ổn định, bền vững.
Sau hơn 20 năm hình thành, thị trường chứng khoán tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn ngày càng quan trọng cho nền kinh tế; hỗ trợ giảm áp lực đối với hệ thống tín dụng.
Tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2015-2020 đạt hơn 23%, vươn lên nhóm đầu trong các thị trường ASEAN về thanh khoản giao dịch.
Tuy nhiên, song hành với đó là sự xuất hiện của những vi phạm ngày càng tinh vi, phức tạp, bộc lộ những sơ hở, khuyết điểm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý nhà nước đối với thị trường chứng khoán.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kết luận, xem xét xử lý kỷ luật Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và một số cán bộ, đảng viên vi phạm
Thực hiện nhiệm vụ theo quy định của Điều lệ Đảng, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã tiến hành kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm đối với Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (Đảng ủy Cơ quan Ủy ban chứng khoán Nhà nước) nhiệm kỳ 2015-2020.
Qua kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã kết luận, xem xét xử lý kỷ luật Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và một số cán bộ, đảng viên vi phạm.
Thông báo kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã chỉ rõ: Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước nhiệm kỳ 2015-2020 và các nhiệm kỳ có liên quan đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và Quy chế làm việc; thiếu trách nhiệm, buông lỏng lãnh đạo, chỉ đạo, thiếu kiểm tra, giám sát để Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và một số đơn vị, tổ chức, cá nhân có nhiều vi phạm, khuyết điểm trong công tác cán bộ; trong tham mưu xây dựng thể chế, chính sách và thực hiện công tác quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; trong tham mưu, thực hiện gói thầu Hệ thống công nghệ thông tin Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh; để một số tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật, thao túng thị trường, thu lợi bất chính, gây hậu quả nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu cực đến thị trường chứng khoán, giảm niềm tin của các nhà đầu tư, giảm uy tín tổ chức đảng và Ủy ban Chứng khoán, gây bức xúc trong xã hội. Cụ thể:
Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy định của Đảng và Quy chế làm việc của Đảng ủy như: Không kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo, tham mưu cụ thể hóa, bổ sung, sửa đổi Quy chế làm việc của Đảng ủy theo đúng các quy định của Trung ương; chưa tham mưu ban hành quy chế phối hợp hoạt động giữa Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước với Đảng ủy Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Đảng ủy Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh và Đảng ủy Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam; ban hành một số nghị quyết không đúng thể thức văn bản của Đảng; các cuộc họp không ban hành thông báo kết luận. Bên cạnh đó, một số nội dung trong công tác cán bộ không được Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thực hiện đúng quy định của Đảng và Nhà nước.
Bên cạnh đó, Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các Đảng ủy: Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE), Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD) đã thiếu sự lãnh đạo, chỉ đạo để các đơn vị vi phạm trong tham mưu xây dựng thể chế, chính sách và thực hiện công tác quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán trong khoảng thời gian từ năm 2015 đến năm 2021.
Trong tham mưu xây dựng thể chế, chính sách, Ủy ban Chứng khoán và các Sở giao dịch, Trung tâm lưu ký đã tham mưu Bộ Tài chính ban hành một số thông tư, quy định, quy chế quản lý, giám sát về chứng khoán và thị trường chứng khoán có nội dung không rõ ràng, không phù hợp các quy định của pháp luật, dẫn đến việc vận dụng, áp dụng thực hiện không đúng, làm ảnh hưởng đến chất lượng, hiệu quả vận hành và giám sát thị trường chứng khoán.
Trong thực hiện công tác quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán, HOSE và HNX thiếu kiểm tra, giám sát thành viên giao dịch; chậm phát hiện, ngăn chặn và xử lý các tổ chức vi phạm nghĩa vụ công bố thông tin, vi phạm duy trì điều kiện niêm yết; không thực hiện đúng quy trình giám sát giao dịch; không ngăn chặn, hủy bỏ các giao dịch bất hợp pháp; để nhiều trường hợp vi phạm diễn ra có tổ chức, hệ thống, lặp lại nhiều lần, tại nhiều thời điểm khác nhau nhằm thao túng thị trường. Nhiều vi phạm xảy ra sau thời gian dài mới được phát hiện.
Điển hình như vụ việc “bán chui” 57 triệu cổ phiếu năm 2017 và 74,8 triệu cổ phiếu vào tháng 1/2022 của ông Trịnh Văn Quyết, nguyên Chủ tịch tập đoàn FLC; và vụ việc thao túng giá tại nhóm cổ phiếu họ Louis Holding.
Việc tăng vốn điều lệ của một số công ty niêm yết có dấu hiệu bất thường khi góp vốn, đầu tư cổ phiếu, cho vay lẫn nhau trong nhóm và các công ty có liên quan, nhiều lần thay đổi tên công ty hay người đại diện. Điển hình tại các mã cổ phiếu FLC khi bắt đầu niêm yết có vốn điều lệ là 77 tỷ đồng vào năm 2013 đã tăng lên 7.100 tỷ đồng trong năm 2021; cổ phiếu ROS tăng vốn điều lệ gấp 2.867 lần truớc khi niêm yết cổ phiếu từ 1,5 tỷ đồng (tháng 3/2014) lên 4.300 tỷ đồng (tháng 3/2016) trước khi niêm yết trên sàn; cổ phiếu GAB tăng từ 60 tỷ năm 2016 lên 138 tỷ năm 2019 trước khi lên sàn.
Các công ty chứng khoán cho 1 nhà đầu tư mở nhiều tài khoản, nhiều tài khoản sử dụng chung 1 địa chỉ giao dịch; cho khách hàng giao dịch ký quỹ vượt tỷ lệ quy định, mua, bán khống chứng khoán; để một số công ty chứng khoán thông đồng với các nhà đầu tư mua/bán chứng khoán và chuyển tiền lẫn nhau, tạo cung/cầu giả… để thao túng thị trường.
Các công ty chứng khoán vi phạm pháp luật khi đồng thời thực hiện nhiều chức năng, từ việc mở tài khoản giao dịch, tài khoản lưu ký cho khách hàng; môi giới chứng khoán, cho vay mua chứng khoán, tự mua/bán chứng khoán cho chính mình, thanh toán bù trừ…, thiếu công khai, minh bạch, bình đẳng trên thị trường.
Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán để nhiều doanh nghiệp không phải là công ty đại chúng tham gia phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tài sản bảo đảm cho việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp là bất động sản, dự án, tài sản hình thành trong tương lai, cổ phiếu chưa được niêm yết… gây rủi ro cho người mua trái phiếu.
Trên hệ thống HOSE để xảy ra tình trạng quá tải giao dịch, nghẽn lệnh, ngừng giao dịch nhiều lần, ảnh hưởng đến lợi ích nhà đầu tư và uy tín của thị trường chứng khoán. Trong thực hiện gói thầu Hệ thống công nghệ thông tin Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, HOSE cũng có nhiều vi phạm trong mời thầu và đấu thầu. Dự án kéo dài hơn 20 năm, tổng mức đầu tư dự án phát sinh gấp 4,4 lần, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tổ chức và giám sát hoạt động chứng khoán.
Vi phạm, khuyết điểm của Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng, nhiều hệ lụy khó khắc phục
Vi phạm, khuyết điểm của Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng, nhiều hệ lụy khó khắc phục, gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm giảm niềm tin của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế, ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán Việt Nam, đến uy tín của tổ chức đảng và chính quyền.
Tại Kỳ họp thứ 15, Ủy ban Kiểm tra Trung ương quyết định thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước các nhiệm kỳ 2015-2020, 2020-2025; Khai trừ ra khỏi Đảng đồng chí Lê Hải Trà, Bí thư Đảng ủy, Tổng Giám đốc Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh; Cách chức tất cả các chức vụ trong Đảng đối với đồng chí Trần Văn Dũng, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Tài chính, Bí thư Đảng ủy Cơ quan, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
Thi hành kỷ luật bằng hình thức Cảnh cáo đối với các đồng chí: Vũ Bằng, nguyên Bí thư Đảng ủy Cơ quan, nguyên Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; Nguyễn Thành Long, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Tài chính, Bí thư Đảng ủy Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam; Nguyễn Sơn, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam.
Các đồng chí trên đã vi phạm quy định về những điều đảng viên không được làm, quy định về trách nhiệm nêu gương, vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, buông lỏng chỉ đạo, thiếu kiểm tra, để xảy ra nhiều vi phạm, khuyết điểm trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý Nhà nước về hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán của Ủy ban Chứng khoán .
Qua kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm tại Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Ủy ban Kiểm tra Trung ương cũng nhận thấy các vi phạm, khuyết điểm nêu trên có trách nhiệm của Ban Cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ, Đảng ủy Bộ Tài chính, một số tổ chức đảng trực thuộc và cá nhân khác.
Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã chỉ rõ các vi phạm và yêu cầu nghiêm túc các tổ chức đảng, đảng viên nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm sâu sắc, khắc phục kịp thời những vi phạm, khuyết điểm, hạn chế đã được chỉ ra.
Tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với hoạt động của các đơn vị trong lĩnh vực chứng khoán
Vụ việc xảy ra tại Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thời gian qua đã đặt ra một số vấn đề là: Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm của Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán và các cơ quan quản lý liên quan chưa kịp thời, để xảy ra nhiều vi phạm rất nghiêm trọng, gây bức xúc trong dư luận (điển hình tại nhóm cổ phiếu thuộc hệ sinh thái FLC, Louis Holding và một số mã chứng khoán niêm yết trên sàn HOSE và HNX vi phạm dưới nhiều hình thức, lặp lại nhiều lần).
Ủy ban Chứng khoán cũng chưa tham mưu, ban hành đầy đủ các chế tài xử lý vi phạm, hình thức, mức xử phạt chưa đủ sức răn đe; dẫn đến hiện tượng “nhờn” luật của một số tổ chức, cá nhân tham gia thị trường, chấp nhận bị xử phạt vi phạm hành chính với giá trị nhỏ để hưởng lợi bất chính với giá trị lớn gấp nhiều lần, gây khó khăn đối với các cơ quan thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra về lĩnh vực chứng khoán.
Thêm vào đó, quy định về thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán khi kiểm tra, thanh tra chưa bảo đảm khả năng giám sát toàn diện đối với những hành vi vi phạm mới phát sinh. Do đó, các cơ quan chức năng cần tiếp tục nghiên cứu và triển khai nhiều giải pháp mạnh mẽ hơn; ban hành cơ chế, chế tài xử phạt đủ sức răn đe nhằm nâng cao tính minh bạch của thị trường chứng khoán và củng cố niềm tin của nhà đầu tư.
Qua kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm tại Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng cho thấy cần phải tăng cường hơn nữa công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng đối với hoạt động của các đơn vị trong lĩnh vực chứng khoán.
Thứ nhất, xây dựng và thực hiện tốt quy chế làm việc của cấp ủy. Các nội dung trong quy chế của cấp ủy phải bảo đảm tính nhất quán, tuân thủ các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ; xác định rõ trách nhiệm, quyền hạn của tập thể cấp ủy và trách nhiệm, quyền hạn cá nhân.
Xây dựng và thực hiện tốt quy chế làm việc sẽ khắc phục được tình trạng buông lỏng vai trò lãnh đạo của Đảng, tránh được vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ và những biểu hiện mất đoàn kết nội bộ.
Thứ hai, cần phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trong thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát việc tổ chức, điều hành hoạt động thị trường chứng khoán của các Sở giao dịch; xây dựng quy chế phối hợp chặt chẽ với các Đảng ủy của các đơn vị HNX, HOSE và VSD trong việc lãnh đạo, chỉ đạo Ban điều hành trong công tác tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách và thực hiện công tác quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán và thị trường chứng khoán; chủ động rà soát, tham mưu Ban Cán sự đảng, Đảng ủy Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung những văn bản, quy chế, quy định không phù hợp với quy định của pháp luật để thống nhất áp dụng trong toàn hệ thống.
Thứ ba, Ban Cán sự đảng, Đảng ủy Bộ Tài chính cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng trực thuộc trong lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực chứng khoán; ban hành quy định rõ ràng về trong công tác phối hợp cũng như phân cấp chức năng, nhiệm vụ về quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán của từng đơn vị; ban hành cơ chế xử lý trách nhiệm cụ thể đối với những tổ chức đảng trực thuộc, có liên quan khi để xảy ra sai phạm. Hiện nay vẫn còn nhiều bất cập, lỗ hổng trên thị trường chứng khoán. Điều này đòi hỏi phải có giải pháp hiệu quả để quản lý nhằm giúp thị trường phát triển bền vững.
Sau quyết định kỷ luật của Ủy ban Kiểm tra Trung ương được ban hành, các tổ chức đảng, cơ quan chức năng có thẩm quyền đã nhanh chóng xem xét, xử lý kỷ luật các tập thể và cá nhân có liên quan; có kế hoạch khắc phục các vi phạm, khuyết điểm; kiện toàn công tác cán bộ; chấn chỉnh công tác quản lý, giám sát hoạt động chứng khoán.
Việc kỷ luật Đảng ủy Cơ quan Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và các đảng viên có liên quan của Ủy ban Kiểm tra Trung ương vừa qua là rất cần thiết, kịp thời, nhận được sự đồng tình của cán bộ, đảng viên và người dân, nhất là các nhà đầu tư trong nước và quốc tế; góp phần giảm các yếu tố tiêu cực trên thị trường, bảo đảm tính minh bạch, giúp thị trường chứng khoán phát triển ổn định, bền vững.
Link nguồn: https://xaydungchinhsach.chinhphu.vn/ky-luat-nghiem-minh-de-thi-truong-chung-khoan-phat-trien-on-dinh-ben-vung-119220820181203682.htm
