Các ĐBQH đều cho rằng, cần có quy định chặt chẽ để xử lý triệt để tình trạng sở hữu chéo của ngân hàng, tránh rủi ro tiềm ẩn cho toàn hệ thống.
Tiếp tục phiên họp thứ 5, chiều 5/6 Quốc hội tiến hành thảo luận tại tổ về Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Tham gia góp ý về dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Hải Nam (đoàn Thừa Thiên – Huế) đánh giá cao những đóng góp tích cực của ngành ngân hàng cho nền kinh tế, tuy nhiên, những thiệt hại hay thua lỗ của ngành ngân hàng cũng không phải là nhỏ.
Theo ông Nam, ngành ngân hàng là doanh nghiệp đặc biệt, bởi ngân hàng phải đáp ứng những quản trị bậc cao, bậc hiện đại như nguyên tắc công khai minh bạch, độc lập khách quan.
So với Luật hiện hành, dự thảo Luật có điều chỉnh tỉ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông là cá nhân, cổ đông là tổ chức, cổ đông và người có liên quan của cổ đông đó tương ứng từ không được vượt quá 5%, 15%, 20% xuống còn 3%, 10% và 15%.
Đại biểu Nam cho rằng, đây là nỗ lực khi sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng. “Việc giảm này là để giảm sự chi phối của các cổ đông lớn trong hoạt động ngân hàng. Phân tích sâu hơn, các cổ đông lớn thường ngầm liên kết, chi phối hoạt động ngân hàng, nếu dùng ngôn ngữ mạnh hơn thì đó là hành vi thao túng”, ông Nam nêu rõ.
Theo ông Nam, còn xuất hiện việc sở hữu chéo giữa ngân hàng và các công ty tài chính, thậm chí có sự “lách luật” cả tỉ lệ sở hữu, lách cả hạn mức tín dụng cho một đối tượng doanh nghiệp.
Vị đại biểu cho rằng, cần đánh giá rõ thực trạng sở hữu cổ phần tại các tổ chức tín dụng để xác định rõ mức độ, nguyên nhân của tình trạng sở hữu chéo để đề xuất giải pháp căn cơ, triệt để và xử lý được tình trạng sở hữu chéo như hiện nay.
“Sở hữu chéo trong ngân hàng chính là lực cản trong năng lực cạnh tranh của các ngân hàng, cũng như lực cản đối với sự phát triển lành mạnh của hệ thống ngân hàng”, ông Nam nói và nhấn mạnh, cần biện pháp xử lý rõ hơn với tình trạng này.
“Trên thị trường ngân hàng Việt Nam, cứ nhìn vào một ngân hàng thì sẽ thấy bóng dáng của một doanh nghiệp phía sau. Mà những doanh nghiệp này đều hoạt động trong lĩnh vực bất động sản”, ông Nam nói thêm.
Từ đó để hạn chế sở hữu chéo trong các tổ chức tín dụng, đại biểu Nguyễn Hải Nam cho rằng, cần tăng cường trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước, cơ quan thanh tra giám sát trong lĩnh vực ngân hàng.
“Tôi cho rằng, nhân dân đã giao phó thì cơ quan quản lý Nhà nước cần thực hiện hết chức trách để giữ được trong lành cho hệ thống ngân hàng, giữ được sự bền vững cho hệ thống kinh tế”, vị đại biểu nhấn mạnh.
Tương tự, đại biểu Đặng Ngọc Huy (đoàn Quảng Ngãi) cho rằng, tình trạng sở hữu chéo chưa giải quyết dứt điểm được, nhưng trong Luật Các tổ chức tín dụng chưa đề ra được quy định phòng ngừa tình trạng sở hữu chéo.
Bên cạnh đó, theo ông Huy, một số ngân hàng được đưa vào diện kiểm soát đặc biệt trong đó có 3 ngân hàng 0 đồng, 2 ngân hàng yếu kém. Trong đó, 3 ngân hàng 0 đồng đưa ra phương án chuyển giao, có ngân hàng sẵn sàng đứng ra nhận nhưng quá trình giải quyết rất chậm.
Ông Huy cũng nêu ra thực tế bài học từ một số ngân hàng của Mỹ, Thụy Sỹ. Khi khó khăn họ cho phá sản hoặc sáp nhập, chứ Nhà nước không can thiệp. Từ đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, đối với ngân hàng thuộc diện theo dõi, kiểm soát đặc biệt áp dụng thông lệ quốc tế, tránh sự can dự sâu của Nhà nước.
Nguyễn Thu Huyền
