Hệ thống hạ tầng giao thông chưa phát triển là một trong những nguyên nhân khiến vùng Tây Nguyên chưa phát huy được hết tiềm năng trong giai đoạn vừa qua.
Tại hội nghị Triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết 23 của Bộ Chính trị sáng 20/11, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Anh Tuấn cho biết, do đặc điểm về địa hình nên hệ thống giao thông kết nối vùng Tây Nguyên với các vùng lân cận như Nam Trung Bộ, Đông Nam Bộ… không thể phát triển giao thông đường thủy.
Bên cạnh đó, còn bị hạn chế trong việc phát triển đường sắt, đặc biệt là đường sắt vận tải hàng hóa, chỉ có hàng không và đường bộ là phương thức vận tải phù hợp.
“Giai đoạn vừa qua, mặc dù được Đảng và Chính phủ quan tâm đầu tư, với khoảng 95.655 tỷ đồng, hệ thống giao thông vùng Tây Nguyên đã được cải thiện đáng kể, nhưng vẫn chưa đáp ứng nhu cầu”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nói.
Thứ trưởng chỉ ra, các trục ngang kết nối có mật độ thấp, quy mô nhỏ, đèo dốc quanh co, chưa có tuyến cao tốc kết nối nhanh với các vùng lân cận và cảng biển, sân bay… Do vậy, chưa trở thành tiền đề, động lực để khai thác đặc điểm, tiềm năng, lợi thế vốn có của vùng Tây Nguyên, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn.
Theo ông Tuấn, Quy hoạch mạng lưới đường bộ đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Bộ GTVT dự kiến tổng nhu cầu vốn đầu tư cho các tuyến đường bộ cao tốc kết nối vùng Tây Nguyên khoảng 156.000 tỷ đồng.
Theo đó, giao đoạn 2021-2025, dự kiến đầu tư triển khai 4 dự án đường bộ cao tốc có tính chất liên vùng, như cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, cao tốc Dầu Giây – Liên Khương…, với kinh phí khoảng 28.038 tỷ đồng.
Giai đoạn 2026 – 2030, sẽ bố trí tối thiểu hơn 89.000 tỷ đồng để triển khai các dự án cao tốc đã hoạch định trong quy hoạch có tính liên kết vùng, như cao tốc Bắc – Nam phía Tây các đoạn Gia Nghĩa đến Chơn Thành, Chơn Thành đến Đức Hòa…
Trên thực tế, trong Chương trình hành động của Chính phủ, mục tiêu đến năm 2030 sẽ hoàn thành 9 dự án hạ tầng giao thông trọng điểm. Đó là các tuyến đường như Quy Nhơn – Pleiku, Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột, Gia Nghĩa – Chơn Thành, Tân Phú – Bảo Lộc, Bảo Lộc – Liên Khương. Cùng với đó, là mở rộng, nâng cấp sân bay Liên Khương lên cấp 4E, mở rộng và nâng cấp sân bay Pleiku lên cấp 4C, mở rộng sân bay Buôn Ma Thuột…
“Bộ GTVT xác định vùng Tây Nguyên còn rất nhiều khó khăn, đời sống nhân dân còn thấp, địa hình chia cắt, xa các trung tâm kinh tế lớn, nguồn lực đầu tư chưa được quan tâm đúng mức…, nên cần thiết phải triển khai các tuyến đường bộ cao tốc theo quy hoạch và kế hoạch đề ra nhằm kết nối vùng Tây Nguyên gắn với các vùng lân cận và cảng biển sân bay, đáp ứng mục tiêu Nghị quyết số 23 Bộ Chính trị đề ra”, Thứ trưởng nói.
Để hiện thực hóa kế hoạch này, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn đã chỉ ra một loạt giải pháp cần thực hiện, nhằm phát triển đồng bộ, hiện đại hệ thống hạ tầng giao thông của Vùng.
Đầu tiên, phải đổi mới tư duy, tầm nhìn, phát huy sự năng động, sáng tạo của các địa phương trong quy hoạch, quản lý, đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông vùng. Đẩy mạnh hợp tác, liên kết nội vùng, liên vùng trong quản lý, đầu tư phát triển hệ thống giao thông đường bộ để tạo không gian kinh tế thống nhất, khắc phục các điểm nghẽn, tăng năng lực cạnh tranh.
“Trong bối cảnh nguồn lực có hạn, phải huy động, phân bổ nguồn vốn ngân sách nhà nước đầu tư có trọng tâm, trọng điểm vào các công trình động lực, có tính lan tỏa, kết nối giữa các phương thức, đặc biệt là các tuyến cao tốc trong quy hoạch”, ông Tuấn nói.
Theo ông Tuấn, cũng cần khai thác có hiệu quả nguồn lực từ tài sản kết cấu hạ tầng được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước thông qua hình thức nhượng quyền khai thác.
“Các dự án đường bộ cao tốc do có tổng mức đầu tư lớn khó hấp dẫn để kêu gọi đầu tư theo phương thức PPP, do vậy cần ưu tiên nguồn lực đầu tư công cho các dự án này”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn nhấn mạnh.
Cùng với đó, cần phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ để nâng cao chất lượng vận tải, logistics. Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp cho các địa phương trong đầu tư, phát triển các dự án hạ tầng.
“Tôi tin tưởng rằng, với sự quan tâm đầu tư của Chính phủ, sự nỗ lực của các bên, hệ thống giao thông Vùng Tây Nguyên sẽ được hình thành đồng bộ, hiện đại, phát huy hết tiềm năng, lợi thế, đưa Tây Nguyên phát triển, đạt được các mục tiêu Nghị quyết 23 đề ra”, Thứ trưởng Lê Anh Tuấn bày tỏ.
Nguyễn Thu Huyền
