Kênh đầu tư TPDN vẫn cần thời gian để khôi phục sau các sự kiện vi phạm trong năm trước cũng như rủi ro vi phạm nghĩa vụ nợ đang gia tăng trong bối cảnh hiện nay.
Theo Báo cáo trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) tháng 1/2023 của FinnRatings cho biết, tháng 1/2023 ghi nhận duy nhất một lô trái phiếu được phát hành riêng lẻ thành công, thuộc về một đơn vị đầu ngành về nền móng cọc xây dựng Công ty Cổ phần Đầu tư Phan Vũ.
Lô trái phiếu riêng lẻ tổng giá trị 110 tỷ đồng và lãi suất danh nghĩa 10,5%/năm cho kỳ hạn 5 năm. Trái phiếu có quyền chuyển đổi thành cổ phần hoặc đáo hạn và cuối kỳ ở năm thứ 5 và không có tài sản đảm bảo. Mục đích sử dụng vốn huy động được nhằm tái cơ cấu lại nợ của tổ chức phát hành và trái chủ mua duy nhất là Asia Pile Holdings, đơn vị đến từ Nhật Bản hoạt động trong cùng ngành và đã hợp tác với doanh nghiệp phát hành hơn 10 năm qua.
Như vậy, khối lượng phát hành riêng lẻ trong tháng 1 năm 2023 chỉ tương đương 2,1% so với tháng liền kề và 0,5% so với cùng kỳ năm 2022.
“Mức suy giảm lớn về quy mô phát hành trái phiếu này được ghi nhận trong bối cảnh thị trường vẫn chưa thuận lợi cả về phía cung và phía cầu của thị trường”, FiinRatings nhận định.
Theo báo cáo, về phía cầu, tâm lý nhà đầu tư, nhất là cá nhân vẫn ưu tiên lựa chọn kênh tiền gửi tiết kiệm có mức lãi suất cao 9-10%.
Bên cạnh đó, các ngân hàng với vai trò là đơn vị mua và kinh doanh trái phiếu lớn nhất vẫn đang trong quá trình cân nhắc và đợi chờ những định hướng chính sách cụ thể trong việc giải ngân hạn mức tín dụng cho năm 2023, cũng như những thay đổi chính sách của NHNN.
Về phía cung, nhu cầu vốn của doanh nghiệp rất lớn song sức mua của nhà đầu tư yếu, trong khi Nghị định 65 vẫn đang trong tiến trình sửa đổi và nhà phát hành tiếp tục chờ quy định mới. Hơn nữa, đây là giai đoạn doanh nghiệp đang tập trung vào hoạt động mua lại trái phiếu cũng như xử lý các vấn đề thanh khoản vào cuối năm.
FiinRatings cho rằng “Các doanh nghiệp tốt và chưa gặp sức ép đáo hạn có xu hướng chờ đợi thêm một thời gian để thị trường đi vào giai đoạn ổn định, các quy định rõ ràng hơn nhằm tăng khả năng phát hành thành công và kỳ vọng nền lãi suất sẽ hạ nhiệt trong những quý tiếp theo để tối ưu về cơ cấu và chi phí vốn”.
Ngoài ra, tháng 1/2023 ghi nhận quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn đạt 8.900 tỷ đồng, tương đương 18,8% so với tháng trước và tăng 1,7 lần so với cùng kỳ năm 2022.
FiinRatings đưa ra dự báo kênh huy động TPDN sẽ chưa thể hồi phục về quy mô một cách mạnh mẽ và sôi động cho đến hết nửa đầu năm 2023 bởi hai nguyên do: Môi trường lãi suất sẽ cần thời gian để giảm để kênh trái phiếu trở lên hấp dẫn trở lại so với các kênh đầu tư thay thế khác và các biện pháp chính sách can thiệp qua tín dụng ngân hàng, tháo gỡ pháp lý bất động sản và trực tiếp cho TPDN hiện nay vẫn đang trong giai đoạn trao đổi và thiết kế.
Trong trường hợp được triển khai từ quý II/2023, hoạt động huy động TPDN có thể có cơ hội bắt đầu hồi phục từ đầu quý III/2023.
Song, công ty phân tích cũng khẳng định một số tổ chức phát hành có chất lượng tín dụng tốt, hồ sơ pháp lý sạch và chương trình dự án sử dụng vốn TPDN rõ ràng và minh bạch vẫn sẽ có cơ hội phát hành thành công trên thị trường nợ trong nước cũng như một số giao dịch với nhà đầu tư nước ngoài.
Nguyễn Thị Hồng Nhung
