Kim ngạch nhập khẩu ô tô tháng 8/2023 ước tính giảm 4,9% về lượng và giảm 10,6% về giá trị so với tháng trước. Điều này bắt nguồn từ nhiều lý do.
Tháng thứ 3 liên tiếp sụt giảm
Theo VOV, số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy so với tháng liền trước, kim ngạch nhập khẩu ô tô tháng 8/2023 ước tính giảm 4,9% về lượng và giảm 10,6% về giá trị.
Cụ thể, trong tháng 6/2023, lượng ô tô nhập khẩu về cảng là 9.006 xe. Trong tháng 7, lượng xe về cảng là 8.929 xe. Còn trong tháng 8 có khoảng 8.500 ô tô nguyên chiếc được nhập khẩu về nước, giá trị khoảng 194 triệu USD.
Như vậy, trong 3 tháng liên tiếp lượng ô tô nhập khẩu giảm, cho dù mức giảm không nhiều nhưng phản ánh sức mua đang có chiều hướng đi xuống và chưa có dấu hiệu bật lên.
Lũy kế 8 tháng năm 2023, tổng lượng ô tô nhập khẩu nguyên chiếc đạt 88.300 xe, trị giá 2,06 tỷ USD, giảm 8,4% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, mức giảm về số lượng không đáng kể (giảm 0,1%).
Vì đâu nên nỗi?
Theo báo Công thương, hiện, sức ép lớn nhất của hai tháng 7 và 8/2023 đối với ô tô nhập khẩu là chính sách giảm 50% phí trước bạ cho xe lắp ráp trong nước. Trong khi sản lượng xe lắp ráp trong nước tăng do được hỗ trợ chính sách thì ô tô nhập khẩu lại có chiều hướng chùng xuống. Nguồn xe nhập khẩu chủ yếu vẫn đến từ ba thị trường quen thuộc, là Thái Lan, Indonesia và Trung Quốc.
Để thúc đẩy tiêu thụ ô tô nhập khẩu, các hãng xe đang liên tiếp đưa ra các chương trình khuyến mãi. Cụ thể, với hãng xe hạng sang hút khách hàng đầu Việt Nam Mercedes-Benz, chương trình ưu đãi, giảm giá được hãng áp dụng với gần như tất cả dòng xe đang phân phối tại Việt Nam. Cụ thể, trong tháng 8 – 9/2023, khách mua xe và hoàn tất thủ tục thanh toán 100% giá trị hợp đồng được hưởng mức giảm 4,55% trên giá niêm yết của xe, tương đương khoảng 50% giá trị VAT.
Trong đó, 3 phiên bản của dòng xe Mercedes-Benz C-Class 2023, gồm C 200 Avantgarde, C 200 Avantgarde Plus và C 300 AMG được áp dụng mức giảm từ 77,7 – 100 triệu đồng. Dòng E-Class có mức ưu đãi từ 98 – 146 triệu đồng, đưa giá bán sau ưu đãi của dòng xe này về mức 2,054 – 3,06 tỉ đồng. Dòng sedan hạng sang của Mercedes-Benz là S-Class có 2 phiên bản S 450 và Luxury giảm giá 229,2 – 253 triệu đồng, đưa giá bán sau ưu đãi về mức 4,8 – 5,3 tỉ đồng.
Hãng xe đến từ Thụy Điển Volvo tiếp tục áp dụng ưu đãi và gia tăng mức giảm giá đối với một số mẫu xe đang phân phối tại Việt Nam. Trong đó, dòng sedan Volvo S90 và mẫu Crossover XC60 được nhà phân phối Volvo ưu đãi 100% lệ phí trước bạ, có trị giá 215 – 265 triệu đồng…
Động lực thúc đẩy nhu cầu ô tô nguyên chiếc tại Việt Nam
Theo Tổ Quốc, Việt Nam có một tầng lớp trung lưu đang phát triển. Trong 20 năm qua, GDP của Việt Nam đã tăng trưởng với tốc độ kép hàng năm là 5% theo giá trị thực, cao hơn 1,7 lần so với mức trung bình toàn cầu. Nếu tăng trưởng GDP vẫn ổn định, dự báo sẽ có thêm 36 triệu người tiến vào tầng lớp tiêu dùng của Việt Nam trong thập kỷ tới.
Bên cạnh đó, số ô tô bình quân trên 1.000 dân hiện vào khoảng 50 chiếc, đây vẫn là mức khá thấp so với các nước trong khu vực Đông Nam Á. Điều đó cho thấy, nhu cầu ô tô tại Việt Nam được dự báo sẽ bùng nổ với 800.000-900.000 xe được đưa ra đường mỗi năm vào năm 2025 và con số này tăng lên khoảng 1,5-1,8 triệu xe vào năm 2030.
Đặc biệt, nhu cầu sử dụng ô tô tầm trung từ 9 chỗ ngồi trở xuống đang có xu hướng tăng cao trong các gia đình Việt. Lượng xe dưới 9 chỗ hiện đang tăng với tốc độ 20-30%/năm và có thể sẽ chiếm 70% thị trường ô tô Việt Nam vào năm 2025.
Một yếu tố nữa là giá xe ngày càng rẻ hơn. Các hiệp định thương mại tự do đang thúc đẩy tăng trưởng nhập khẩu ô tô nguyên chiếc khi hạ được mức thuế phí so với trước kia.
Chẳng hạn, theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA), thuế nhập khẩu ô tô là 0% đối với ô tô nhập khẩu từ các nước ASEAN có tỷ lệ nội địa hóa từ 40% trở lên. Mới đây, chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 126/2022/NĐ-CP quy định tiếp tục miễn thuế nhập khẩu ô tô nguyên chiếc từ ASEAN (theo quy định trong ATIGA) đến hết năm 2027.
Đối với ô tô nhập khẩu từ thị trường châu Âu, thuế suất nhập khẩu hiện vào khoảng 70%. Tuy nhiên, nhờ có Hiệp định thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA), mức thuế này sẽ giảm đáng kể vào thời điểm hiệp định được thực thi đầy đủ. Điều này cũng tương tự trong FTA giữa Vương quốc Anh và Việt Nam.
Ngoài ra, dù được hưởng nhiều ưu đãi nhưng giá xe lắp ráp tại Việt Nam cao gần gấp đôi so với các nước như Thái Lan, Indonesia. Điều này là do thuế nhập khẩu cao đối với các linh kiện và mức phí này sau đó được chuyển vào giá dành cho người tiêu dùng.
Như vậy, mặc dù giá ô tô nhập khẩu đã bao gồm nhiều loại thuế, tuy nhiên, được hưởng lợi từ nhiều loại FTA đang giúp người tiêu dùng Việt Nam tiếp cận được mặt hàng này thuận lợi hơn.
Đào Vũ (Tổng hợp)
